Anivèsè 30 SEPTANM lan (Koudeta 91 lan)

[ Kesyon Moun Mande Anpil ]


Editè Fowòm lan afiche mesaj sa, jou 11 Septanm 2002:

Mwen envite nou patisipe nan yon lòt liy refleksyon sou Anivèsè 30 septanm 1991 lan. Pote refleksyon sou siyifyans evènman sa pou pèp ayisyen an.

Mwen vle tabli kèk konsiy pou nou suiv pou inisyativ sa mache kòmsadwa:

1) Sa nou mande tou senpman se refleksyon pa w. Se pa lemoman pou w tonbe choute sou lòt ki pa gen menm opinyon avèk ou. ANNOU FÈ YON EFÒ KONSYAN POU NOU CHACHE DEPÈSONALIZE BAGAY YO. M ap di nou sa kareman: si Toto Constant ou Jal Cedras ta vle vini sou fowòm lan nan okazyon sa pou yo bay opinyon yo, se zafè ki regade yo, mwen di yo BYENVINI. E mwen kwè tout moun sou fowòm lan deja konnen ki sa m epwouve anvè nèg sa yo ke mwen konsidere kòm gran kriminèl devan LISTWA ki merite konparèt devan yon tribinal jistis nan peyi a. Sa se opinyon pèsonèl mwen, e sètènman li pa rezève pou 2 nèg sa yo sèlman men pou tout akonplis yo tou. Men sa mwen vle di sè ke nèg sa yo gen dwa pale tou si yo vle e Fowòm Ayisyen an se pa yon tribinal ke li ye. Se senpman yon lakou kote nou emèt opinyon divès, kote nou vanse agiman ak kont-agiman. Nou gen dwa atake nenpòt ki AGIMAN nou jije ki repiyan, men nou fèt pou nou fè sa ak KONT-AGIMAN ki solid, se pa nan JOUMAN, se pa nan DERESPEKTAN, se pa NAN CHOUTE YOUN SOU LÒT.

Pa egzanp si ou panse yon nèg enbesil toutbon, ou gen opòtinite pou w montre tout moun jan nèg la enbesil nan agiman li yo, san ou pa di nèg la: "Monchè, se ENBESIL ou ye!" Eske nou kapab konprann sa???? Pi bon jan ou kapab fè sa, se montre tout moun jan agiman nèg la pa chita sou anyen ki solid. Men lò sa, ou blije mete an evidans agiman pa w. Epi rete nan kad diskisyon an.

2) Fòk nou fè prèv tolerans tou. Fòk nou konprann si yon nèg patizan yon pati politik, SE TOUT DWA LI. Mwen pa bezwen konnen ki pati politik sa ye: ke li Fanmi Lavalas, OPL, Louvribaryè, KID, ou youn nan 77 lòt pati politik yo. Franchman, sou fowòm lan, sa pa regade m. Gen plizyè moun sou fowòm lan ki pran yon malen plezi pou yo joure lòt moun "Lavalas", malgre tout avètisman mwen ba yo. Ankò in fwa, m ap mande yo pou yo sispann. "Lavalas" se yon mouvman popilè - ki chita - ou - ki te chita - sou yon seri prensip politik de lit sosyal pou favorize avansman pèp ayisyen an. Sa ki pase mouvman sa? se yon sijè diskisyon. Eske mouvman se te byen konsi? Sa se yon sijè diskisyon. Eske mouvman sa te gen chans reyèl pou li te reyisi? Sa se yon sijè diskisyon. Eske mouvman sa vivan toujou ou byen li fè yon fayit total kapital? Sa se yon sijè diskisyon. Eske mouvman lit sosyal sa transfòme, adapte, retrete, anveyèz, elatriye fas a obstak entèn oubyen ekstèn li vin twouve sou chimen li? Sa se yon sijè pou diskisyon. Men sa ki pa ta dwe sijè pou diskisyon sou Fowòm lan, se joure moun "Lavalas" / "Konvèjans", elatriye... CHAK MOUN GEN DWA APATENANS POLITIK LI suivan konsyans li, kòm li gen dwa endepandan de tout pati politik tou. Se ide ak prensip yo pou nou diskite, sispann chache avili moun paske yo pa gen menm opinyon avèk ou. Lò ou fin avili yon moun, nan pwen chans ankò pou moun sa vin nan menm kan avèk ou (sa ki vle di ou pa pran fòs ak atitid belijerans tèt kale a, se febli ou febli paske ou diminye chans pou zòt vin ranje yo sou kote ou.)

Men mwen konnen mwen fèt kòmanse repete bagay sa, paske apwòch sa meriken rele "TAKE NO PRISONERS", se yon atitid ki ankre lakay Ayisyen, sitou pami entelektyèl yo. Se yon atitid m ap chache konbat depi lontan, men mwen pa konnen si mwen fè okenn ti pwogrè nan sans sa.

3) Finalman, mwen mande nou pare refleksyon nou yo byen epi chache atikile yo byen tou pou moun pa nan grate tèt pou yo konprann sa nou vle di tèlman langaj la difisil. Gwoupe lide yo nan plizyè paragraf. TOUJOU KITE ESPAS APRE VIGIL, PWEN, AK TOUT LÒT SIY PONKTIYASYON. Epi menm si nou ekri youn ou de fraz an majiskil jan mwen sot fè l la, pou byen mete yon bagay alevidans, konprann byen lò ou ekri fraz apre fraz an lèt majiskil, sa parèt mal anpil! Kidonk, sispann abize lèt majiskil yo, souple.

Alankont refleksyon sou 11 Septanm 2001 yo, mwen egzije tout releksyon yo fèt an Kreyòl kòm alòdinè. Sètènman, nou gen dwa reyaji sou nenpòt ki refleksyon nou wè, men se pa nan choute moun lan ki ekri li a. Epi souple, lò ou bay repons pa w sou sa ki ekri deja, li ta pi bon anpil pou w devlope kèk lide tou olye ou jis di ou dakò oubyen ou pa dakò. Mèsi!




Repons sou sijè sa: