Sosyete ayisyèn lan ak zafè pinisyon pou timoun nou yo

[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

Guy S. Antoine afiche mesaj sa, jou 18 Septanm 2002 a 04:09:43:

An Ayiti, papa ak manman timoun gen dwa "kale dèyè" pitit yo pou redrese yo lò yo fè yon move chemen. Nan tan lontan (mwen pa konnen pou kounyè a), se pa paran yo sèl ki te gen dwa pini timoun yo (ak sentiwon, rigwaz, matinèt, plat men, elt... san konte "mete w ajenou" ki se pwen final la), men wa di lis lan te konn byen long: grann, matant, monnonk, pwofesè lekòl...

Mwen gen kèk kesyon sou bagay sa:

1) Kouman mès sa varye an Ayiti, e ki faktè ki fè li varye tou? [Mwen pa vle pale sou pinisyon "restavèk" yo resevwa nan men "responsab" yo, mwen rezève sijè sa pou yon lòt diskisyon paske soufrans restavèk yo tonbe nan yon lòt domèn... Souple pa melanje koze yo.] Mwen jis vle rete nan domèn EDIKASYON FAMILYAL la, kote timoun pran kou nan men granmoun ki poutan RENMEN YO e ki itilize abitid "bay kou" a tankou yon zouti pou asire fòmasyon timoun yo.

2) Eske pinisyon sa yo te fè nou plis byen pase mal, plis mal pase byen, byen sèlman ou mal sèlman?

3) Eske sa ki te aksetab ayè pa aksetab jodi a ankò e poukisa?

4) Lò Ayisyen ale aletranje epi yo twouve yo nan sosyete ki pa aksepte fòm pinisyon kòporèl yo, eske "chòk kilti" a pi fò pou paran yo ki twouve yo nan sitiyasyon kote si yo pa chanje mannyè yo lapolis ak bynnèt sosyal gen dwa mete bouch nan zafè yo, ou eske chòk la pi fò pou timoun yo ki pafwa twouve yo nan sitiyasyon kote yo resevwa kou kanmenm, lò yo konnen se pa nòm sosyete a sa?

5) Ki prekosyon paran Ayisyen fèt pou pran pou yo kab egzèse responsabilite granmoun yo sans enjerans byennèt sosyal ki pafwa kab prezante repons ki pa apwopriye ditou pou byennèt pitit nou ou fanmi nou?

6) E pi gwo kesyon an: DWA TIMOUN YO. Ki miyò fason pou papa ak manman aprann respekte pitit yo, aprann renonse koutim ki kab kreye yon pakèt pwoblèm pou yo, aprann altènativ ki pèmèt yo bay pitit yo bon levasyon san pa tonbe nan bay kout fwèt, sentiwon, rigwaz, sabo, elatriye?

Mezanmi, mwen toujou konnen bagay sa se gwo pwoblèm li ye pou Ayisyen. Mwen ta renmen konnen refleksyon nou sou sijè sa.


Repons sou sijè sa: