Sosyete ayisyèn lan ak zafè pinisyon pou timoun nou yo

[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

An repons a: Sosyete ayisyèn lan ak zafè pinisyon pou timoun nou yo Jack S. te ekri a,

Pitit Ginen afiche mesaj sa, jou 21 Septanm 2002 a 00:43:06:

Onè ak respè pou zanmi nan fowòm-lan.


Nou pa yon ekspè sou koze levasyon timoun, yon sijè ki gen anpil arevwa ak sikoloji ansanm ak sosyoloji. Sikoloji kote ke se jan paran-an aji ak pitit-li ki jwe yon wòl nan konpòtman ti moun-lan(zafè pinisyon nap pale-a se yon eleman sikolojik). Ou gen sityasyon ekonomik paran-an ki jwe yon gwo wòl nan relasyon ki genyen ant paran-an ak pitit-li(se aspè sosyolojik pwoblèm sa-a ke kèk sikolog chita sou li nan apròch-yo ak timoun ki gen pwoblèm kondwit).

Mwen panse ke sijè sa-a, pou nou ayisyen, ekstrèmman enpòtan, paske koze bat timoun-lan se siyn ou byen sentom de yon pwoblèm ki pi pwofon ki rete nan jan paran ayisyen-yo wè kesyon levasyon timoun nan yon sèl sans (bay kou, rele sou timoun-nan, joure timoun-lan, meprize tilezanj-lan) pandanke gen yon pakèt prensip ke yo, malerezman, pa konnen ki te ka ede-yo ak levasyon pitit-yo.

Se pa pinisyon-an sèlman ki merite atire atansyon nou. Lakay nou se plis ak tout bagay ki negatif ke paran-yo gen tandans leve timoun-yo. Pafwa menm blag yap fè ak timoun-yo se sou bagay negatif. Ki konsekans nou panse yon apròch konsa genyen kay timoun-yo?

An nou di-l byen vit, jan paran nou-yo leve timoun, sil gen kèk kote pozitif (tankou respè pou grandèt-yo), gen kèk gwo feblès pou nou reflechi sou-yo( afeksyon manman ak papa ansanm ak kominikasyon gen anpil enpòtans nan vi yon timoun kit li tigason oubyen tifi).

Ki jan oubyen sou ki fòm yon paran ka aplike "Afeksyon ak Kominikasyon" anvè pitit-li? Lè yon paran met 2 eleman sa-yo an pratik nan levasyon pitit-li : ki rezilta sa ka bay? Si yon paran pa aplike eleman sa-yo oubyen li fè sa yon fwa pafwa : ki konsekans sa ka genyen sou kondwit timoun-lan? Éske 2 eleman sa-yo vle di pinisyon kaba? repons-lan se non! Men, se kouman yon paran dwe aplike zafè "pinisyon-an"? Kouman nivo edikasyon paran-an ak sitiyasyon ekonomik-li vin konplike kesyon sa-yo?

Anvan mwen fè yon ti reflechi tou kout sou kesyon sa-yo, ban mwen di ke li ta bon pou nou analize pwoblèm levasyon sa-a nan 2 kontèks ki diferan (nan Dyaspora-a ak ann Ayiti kote paran ayisyen-yo ap fè fas a yon seri de pwoblèm ki merite yon seri de repons patikilye).

Kesyon pinisyon sa-a enpòtan anpil, paske lè nou fè yon ti koudèy nan mitan kominote nou-yo kap viv nan New York, Boston ak Canada (sitou nan Montreal), majotite jèn nou-yo pa nan bon chimen-an ditou. Poutan, devan pwoblèm jèn sa-yo ki merite yon apròch sikolojik ak sosyolojik, trè souvan repons paran-yo ki souvan san soutyen se ou byen pinisyon oubyen yo rejte timoun-nan.

Mwen panse ke gen yon ijans pou kèk pwofesyonèl ayisyen ki nan domèm sikoloji, sosyoloji, medsin ak travayè sosyal met sou pye de asosyasyon pou yo wè kòman yo ka ede kominote-yo nan dyaspora-a sitou ki gen anpil pwoblèm ak jèn li-yo.

Se tout aspè sa-yo, mwen panse ki antre nan kesyon pinisyon nap pale-a. Map panche sou pwen sa-yo nan dezyèm entèvansyon-m sou sijè sa-a. Si ta gen kèk lòt lide sou jan mwen wè pwoblèm sa-a, mwen dispoze tande kritik-yo.

Se nan pwen sa-a mwen kanpe pou kounye-a, paske-m panse ke lè tèks-yo twò long kèk lektè ka pa fin enterese li-yo.


Pitit Ginen.


Repons sou sijè sa: