Sosyete ayisyèn lan ak zafè pinisyon pou timoun nou yo

[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

An repons a: Sosyete ayisyèn lan ak zafè pinisyon pou timoun nou yo Jafrikayiti te ekri a,

Pitit Ginen afiche mesaj sa, jou 24 Septanm 2002 a 04:29:44:

Onè tout moun,

Mwen vle kontinye brase lide sou pwoblèm pinisyon nan ledikasyopn-an ak kominote nou-yo kap viv nan dyaspora-a kote tisi familyal ayisyè-nan trè frajil pa rapò a jan sosyete sa-yo ap fonksyone. Devan gwo pwoblèm ke kondwit jèn-yo bay paran-yo, sèl repons sila-yo se itilize 2 sèl apròch ke yo konnen : "pinisyon ou byen bay legen".

An nou wè kouman 2 eleman nou te konsidere anvan-yo asavwa "afeksyon ak kominikasyon" ka fè yon diferans nan levasyon timoun-yo.

Afeksyon pou timoun :

Yon paran dwe kòmanse bay pitit-li afeksyon depi tou piti. Men kèk fason li ka fè sa :

1_ Pale ak ti bebe-a menm nan bèso (si-w oblije kite-l nan chanm pou wa-l nan kwizin
yon ti tan, pa ezite di-l sa e pa met nan tèt-w ke-l pap konprann si-w fè souvan).

2_ Kenbe ti bebe-a nan bra-w souvan, anbrase-l, pa sispann di-l w renmen-l.

3_ Anpil ekspè konseye yon manman bay pitit-li sen ki se yon siy dafeksyon tou.

4_ Fè lekti pou pitit-w leswa depi ti bebe, menmsi se 3 ou 4 fwa pa semèn.

5_ Chache plis okazyon pou-w fè timoun-nan konpliman olye w kritike-l nan sans ki toujou negatif. W ka kritike-l, men toujou fè sa nan yon fason pou li pa santi-l yon manm initil.

6_ Fòk paran-yo evite di pitit-yo jouman ki fè yo santi yo enferyè. Gen twòp jouman nan kilti nou ki gen sa menm kòm objektif !!!

7_ Al jwe nan pak ak pitit-w depi li kòmanse mache. Pa pè jwe boul ak pitit-w depi li kòmanse mache. Jwe anpil ak pitit-w.

8_ Nan laj 3 a 4 tran, yon paran ka kòmanse montre pitit-li kenbe yon rakèt tenis (pou paran ki entese nan jwèt sa-a).

9_ Li trè bon pou yon paran pran abitid mennen pitit-li depi tibebe nan bibliyotèk.


Rezilta :

Tout ti jès sa-yo ki sanble initil gen anpil enpòtans nan la vi timoun-nan :

1_ Yo ede timoun-nan gen konfyans nan tèt-li.

2_ Yo pèmèt-li devlope yon karaktè ki fò(moun paka manipile-l).

3_ Yo mete baz pou li byen adapte-l nan lekòl.

4_ Yo pèmèt-li renmen li ak lekòl.

5_ Yo pèmèt timoun-nan devlope anpil aptitid.


Afeksyon pou adolesan :

Lè afeksyon ak kominikasyon kòmanse depi timoun nan piti, gen anpil chans pou lè li vin adolesan li gen bòn kondwit, li pran bòn direksyon nan la vi.
Fòk yon paran pa bliye ke yon jèn mande anpil afeksyon tou. Se yon peryòd kote paran-an dwe toujou prezan nan la vi pitit-li (si nou swiv byen, anpil atlèt entènasyonal, sitou jwè tenis-yo, toujou souliye enpòtans paran-yo nan la vi-yo, nan siksè-yo).

Gen de bagay ke yon paran dwe fe pou li vin pi bon zanmi ak konfidan pitit-li :

1_ Omwen yon fwa pa mwa, paran-an dwe òganize de pwogram pou li ak jèn-nan (pa ekzanp, al nan sinema, nan restoran, nan aktivite espòtif, nan fèt_mwen pa rekòmande diskotèk, men pito bon klèb ayisyen, sant kominotè, oubyen bon klèb espanyòl kote anvirònman-an pi sekiritè).

2_ Paran-an dwe kontinye fè pitit-li konpliman chak fwa gen yon okazyon ki pèmèt sa.

3_ Si pitit-w ta gen kèk ti feblès nan lekòl nan kèk matyè, chache solisyon avè-l nan yon sans ki pa fè-l santi li enferyè oubyen anòmal pa rapò a lòt elèv-yo.

4_ Pa janm fè konparezon ant aptitid pitit-w ak aptitid pa yon vwazen oubyen pa pitit pwòp fanmi-w. Sitou pou-w ta fè sa devan timoun-nan ki gen kèk ti reta. An gwo, de konparezon konsa pa dwe fèt menm.

5_ Si jèn-nan ta nan yon aktivite kèlkont nan lekòl-li, li trè enpòtan ke paran-an al asiste lè gen yon konpetisyon oubyen yon espektak kote ke pitit-li ap patisipe. Paran-an ka pa gentan chak fwa, men li dwe al asiste souvan.

6_ Pa janm bliye oubyen neglije al nan reyinyon nan lekòl pitit-w.

7_ Li ekstrèmman enpòtan pou yon paran gen liv oubyen jounal tankou "Ebony" ki pale de nwa kap fè bèl bagay, sitou nan domèm la syans(gen yon pwoblèm lang ki poze la-a ak lekti "Ebony-a"..... Mwen wè sa, men kisa nou pwopoze kòm solisyon? Nan sans
pa-m "Savan ak Envantè Nwa" pote yon ti kal nan solisyon pwoblèm sa-a.).

8_ Yon paran nwa dwe abitye pitit fi-l ak poupe nwa oubyen mawon. Se yon lojik (mwen espere pèsòn pap kriye "chabari rasis" nan wèl mwen!).

9_ Li pa fin bon pou yon paran voye pitit-li nan kan lè li twò jèn (apati de 16 ou 17 an, wi, men pa avan sa). Gen anpil danje nan aktivite sa-yo.

10_ Li ta pi bon pou paran-an al vizite lòt vil ak pitit-li chak ane ki tap sanse ranplase zafè kan sa-a. Gen paran-k ka pa gen kòb pou sa? Pa bliye mwen nan pati dyaspora-a la, bagay sa-a dwe posib.........

Rezilta:

Lè yon paran aji konsa ak pitit-li, gen anpil bon konsekans ke sa ka pote :

1_ Jèn-nan gen pou-l vin gen anpil konfyans nan tèt-li. Li gen pou-l santi-l tankou moun ki pi enpòtan nan tout linivè. Yon jèn paka ranmase konfyans-li deyò, se anndan lakay-li pou li jwenn-li anvan.

2_ Jèn-nan gen pou-l vin tankou bag ak dwèt ak paran-l ki pral okouran de sa kap pase nan lavi-l.

3_ Kondwit jèn sa tou gen poul yon ekzanp kote ke se etid-li ki sèl priyorite.

4_ Pwobabilite-yo ekstrèmmam minim pou-l ta tonbe nan dròg, alkòl, sigarèt ak pwostitisyon. Li gendwa eseye tout pwazon sa-yo(pwostitisyon eksepte), men jis pa kiryozite imèn.

5_ Yon apròch konsa fè jèn-nan pa timid, li toujou gen bonjan.

Banm pran yon kanpo la-a pou mwen kontinye ak koze kominikasyon-an ansanm ak remak ke-m genyen sou tout sa-m di piwo-yo nan yon lòt rale.

Nou tout konn kiyès ki lavni yon nasyon.
Men pa san yon bon levasyon.......

Pitit Ginen.




Repons sou sijè sa: