Widy afiche mesaj sa, jou 13 Oktòb 2002 a 16:26:53:
Messiezedam,Fò zòt sav, kè misie Marcel Lolia, di VELO, se mèt a manniòk a tanbou gwadloup mizik gwo ka.
Zòt pe èt fiè piskè se prèmie fwa kè yo ka pale dè velo, pon moun pa ekri liv assou li e se sèlman dewtwa ti neg ki te bizwen diplòm mizik ki fè on kamo assou li.
Zòt gen chans tou, piskè se yon tanbouye ki ka pale zòt dè listoi li e non pa on etranjé ki pa konnen ayen assou mizik tala e ni on boujoi gwadloup ki vin konen gwoka yè maten la là, kon mizik nassional gwadloupeyen.
Messiezedam
Mwen peke itilise on metòd skolè pou m pale zòt dè Velo, mwen ke pale zòt dè sa m sav san rantre adan detay.
Missie Velo ke m rele papa Velo, se pli gran tanbouye adan tout listoi a gwadloup.
Nonm tala sakrifé'yl pou pòte mizik tala nan vi e transmèt li pou nouvo jenerassion.
Papa Velo pote tanbou monte an gwadloup, a on lepòk ou tout moun taka Malpale mizik tala.
Yo teka di kè sete mizik a vie neg, mizik a bossal, mizik a neg mawon.
An lepòk tala ki ka koresponn a la depatèmantalization kote nou ( 1945 1970) mizik tala pa te ni plass li, e neg gwadloup teka senje modèl fwanse yo.
Fò zòt sav, kè boug tala te tou sèl a sipòte tout kilti nou.
Kote le anne 1970, i teka jouwe adan yon gran group fòlklorik kè yo nonme la "briscante" e li fè prèskè lè tou di monn èvè group tala.
Mezanmi, madanm chef a group la on nome (Man Adleen)fè boug an nou tout kalite dè mechanste kè i ni assou la tè.
I pa janm peye neg la pou travail li founi.
LÒ NONM LA teka vin mande lajan li, i teka foute so dlò
assou yl.Apwe sa, moun gwadloup di kè man Adleen fè-yl sòssie e foute-yl nan wonm.
Sa se vre sa piskè Velo teka toujou sou o bò lari, sa te tèlman vre ke m toujou tande kè pou yon vè wonm velo ka conye tanbou ba w tout lan nuit.
Messiezedam mwen pepa di zòt jan yo exploite nonm la jan yo abize dè li e jan yo fin chie èvè-yl tou.
Alòs kè man adleen te ankò vivan li fè yo foutte velo lazil a moun fou.
Yo fème nonm lan pliziè moi, e se dewtwa chantè gwoka si basstè ki teka-y wè 'yl.
Ni yon biten kè velo te di e ki rive, lò-y di kè man adleen ke mò avan li, e man adleen mò avan nonm la.
Messiezedam, lavi a missie velo, sete vrèman lavi a on mizerab kè pon moun pa komprann e pon moun pate konnen non plis.
EVR LI
Missie VELO sete pli gran makè gwoka dè toutan nan gwadloup.
Li jouwe epi tout se mèt a manniòk a chantè gwo ka gwadloup yo.
Nou pe site pa egzamp missie Germen Kalis di chaben
Boug tala se yon canno ki te chalvire si nò gwadlouP, e moun lans-bètran, rekipere nonm tala nan commin lan, men pon moun pasav ki kote li sòti.Pli BEL EVR epi VELO se yon mòso kè yo rele
AN DI MANMAN ZONBI BARRE MWEN
Li te chante ossi
AN TE CONPRANN DOUDOU TE ENME MWEN
Missie tala se yon poto mitan a tradission gwo ka.
On dòt vaillan jouwa a chantè, se missie ROBè LOIZON, ki kon 1er chantè là teka jwe yenki epi VELO.
Missie LOIZON PAWKONT teka chante sirtou lavi a agrikiltè, problèm yo e si larefòwm agrè.
Se yon boug ki make onlo kilti gwadloup yo.
MòSO PLI ENPÒTAN Kè m ritienn pou zòt se :
Gwadloupeyen jete on kou dè-y si la rekòlt
Se kilen kilòt ki fè sa.Analyse pawòl yo:
Li chante assou cann a la richess (sa vle di kè pou on tòn kann blan yo peye peyizan an fonkssion a to a sik la nan cann la. (10,2 or 8.5 etc).
Sa rann malere enkò pli malere, piskè pri a on tòn cann teka varie toulejou.
Misie Loizon chante ossi lavi on bon mè gwadloup : mè KOKO LÒ-I DI W:
Lò sirèn la sonne mwen ka mandan ka ki passe
On sèl plèr a morn a lo se mè koko ki decede.
Chansson tala ka di en gwo kè sete on bon mè boug tala.
LÒ-y teka tchouye on bèf li teka ba tout moun adan y
pa te ni zafè a bon mòso ba boujwa e move viann pa malere.
Mè tala te bon epi tout moun, e li toujou fè di byen.
Messiezedam, si se mwen di zòt jan kout tanbou là bèl assou mòsso tala.
Li make mwen on lo lè m te ti nèg.
Se 1er fwa kè missie velo fè rantre de fwaze kiben nan gwo ka, e sa bel sa bel.
Magre tout gran èv kè missie Velo patissipe assou l , gwadlouipeyen pa janm rikonnen nonm la.
Lò mwen te ti moun, mwen teka wè Velo ka vann papie assou mache pou clian yo, li teka ede machann a dechage e wouchage machandiz.
Nonm tala pate janm gen rèkonessans. Li teka dòmi assou plass mache e tout moun tebyen foutte pamal dèli.
Lè m te ti moun man chonje yon fwa mwen teka passe an voiti èvè on tonton-m e li rele mwen, mi missie tala ki velo, e sete yon plezi pou mwen de wè boug la.
FÒ zòt sav tou ke Velo fè yon sèl dis an lavi-y on 33T kè ou paka touve ankò.
Dè memoi mwen sonje mòso sa yo :
Ti jan pran gato
Jeness MantinLi chante sutou la vi rèd ouvriye lizin
Messiezedam, kote lanne 75 76 konsa, alòs kè tout moun teka kwè kè velo fin chie, nonm la monte on gwoup èvè on zaffè a boug lapwent, sete prelid a sa nou rele GWOKA MODENN.Group tala "TAKOUTA) pateka itilize ritm dè baz gwadloup là, men plito souritm yo ki teja pli pròch dè tanbou ayiti e afriken.
Gwoup tala fè yo pale dè y on lo gwadloup, e yo fè on travail dè rèchèch enpòtan assou gwo ka, tousa epi patisipassion a papa velo.
Messiezedam, alòs kè velo pa janm rèfize jwe on kout tanbou epi tout kalite neg sa yo, men pon moun pa chèche a sav plis assou li.
Li menm a y, i teka trenne an lari lapwent, teka rede machann yo.
Gwadloupeyen teka vin chèché-yl jous pou jwe e bwè wonm e yo pa janm enteresse yo dè li menm ay.
Messiezedam, yon bon jou, kote fen a lanne 85 kon sa, yo touve nonm la rèd mò assou on ban piblik an plen vil lapwent.
Pou zòt wè ki jan nèg la ipokrit, se lò boug la té mò kè gwadloupeyen koumanse kouri e fè gran veye ba velo.
Se là kè yo pran konssians kè yo pèdi yon gran mèt a manniòk, e se sèlman lò y mò kè yo vin rikonnen valeu neg la.
Yo fè gran lantèman ba y, e tanbou jwe nan legliz la.
Apò a PAPA VELO JÒDIJOU
Nou pe di kè si tanbou ka jwe kounyela, se grass a nonm tala.
TOUT TANBOUYE GWADLOUP enfliense pa velo.
Mwenmenm an mwen, se lekòl tala kem fè. Mwen apprann tout fraze li, e mwen pe di kè mwen se zelèv a li.
Kounyela nenpòt ki gwadloupeyen ke pale zòt de VELO, men konmien ki sav tou sa li sibi pou fè si jòdijou, gwoka ka kontinye woukle kon sa ?
Widy