Temwayaj sou zafè Alfa ann Ayiti


[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

An repons a: Yo leve dwapo blan Balendjo te ekri a,

Balendjo afiche mesaj sa, jou 14 Desanm 2002 a 05:46:22:

Bilolo pou fowòm sa-a,

Jan-w te swete sa-a Guy, mwen vini kounye-a sou koze eksperyans ke-m te fè nan bay patisipasyon-m nan zafè ALFA nan peyi-a. òganizasyon ki t ap pouse zafè alfa sa-a te rele "AMAPP". Nan Matisan se te manm KOREMA ak manm "Konbit Alfa" (Yon lòt bwanch nan AMAPP)ki t ap mobilize moun sou bagay sa-a. Kòm mwen te abite Matisan, kidonk se nan baz ki te nan legliz Sent Bennadèt-la (ki chita nan matisan 7) ke-m te konn fewaye ak kèk kondisip mwen e militan KOREMA-yo. Aktivite-n nan Site Solèy pat antre nan kad Alfa, se te plis aktivite militan nan chita pale ak lòt monitè alfa nan zòn-nan.

Ban-m eksplike kouman aktivite-yo te konn dewoule. Mwen pa raple-m akilè ekzat reyinyon-yo te konn fèt, men mwen sonje nou te konn fwape aprèmidi nan jou semèn-yo ak samdi nan lokal Sent Bennadèt-la. Legliz sa-a te bannou yon gwo lokal pou nou twavay. Materyèl-yo tankou lakwè, liv, plim elatriye se Konbit Alfa ki te konn founi-yo. Patisipan-yo te konn resevwa liv-yo gwatis kòm kado. Te gen anpil patisipan ki te konn sot nan tout alantou Matisan-an. Apa monitè-yo ki te manm òganizasyon popilè, se te plis grandèt malere ak malerèz ki te konn patisipe nan mouvman aprann kreyòl sa-a. Menm elèv ki te konn vini pou aprann se te pitit malerèz. Moun ki te gen mwayen nan zòn-nan pat konn patisipe epi tou yo pat konn voye pitit-yo. Apati de sa-m di la-a, yon moun ka fè yon refleksyon...

Klas-yo te konn divize an 2 gwoup. Moun ki pa konn li ansanm, s ak deja konn li ansanm. Aktivite-yo te konn kòmanse ak ochan peyi-a an kreyòl ke nou te konn chante ansanm. Apre sa nou pase nan aprann kreyòl pandan yon bon moman. Answit, nou pase nan aktivite chante kote 2 klas-yo vin mete-yo ansanm. Tèks ke patisipan-yo te konn li ansanm ak chante-yo te fèt yon fason pou sila-yo te ka wè pi klè nan pwoblèm peyi-a. Se pou sa menm kifè dirijan militè-yo te mete koukouwouy dèyè-n. Sa vle di te gen senkyèm kolòn nan mitan nou. Dayè, te gen yon desant delye ki te fèt nan lokal nou (se te sou KNG-an) kote anpil patisipan te pran anpil kout fizi, tèt te kase (patisipan-yo te konn rive pi bonè pase-n, se s ak fè bagay sa-a te pase konsa). Monitè-yo pat viktim pase yon vanyan gason te gentan avèti nou de plan sanginè sa-a jis kèk minit anvan nou ale nan lokal-la. Kifè nou te oblije deplase mouvman-an ale nan yon lòt lokal ki te nan yon ti lekòl toujou nan Matisan 7.

Si nou te gen chans pa viktim de desant delye sa-a, men moun ki tap viv ann Ayiti sou KNG-a (Konsè Nasyonal Gouvènman) ansanm ak gouvènman Avril-la ka raple-yo kantite jèn ki te pèdi la vi-yo pou koze Alfa sa-a. Dayè, gen yon non ki vin tounnen senbòl mouvman-an : Chalo Jaklen, youn nan lidè mouvman-an ki t ap fwape nan Kafou Fèy.

Fòk mwen di ke lè nou tap eksplike moun-yo kijan sistèm kapitalis-la fonksyone pa sèlman ann ayiti men toupatou nan lemonn, anpil nan-yo te vin ak kèk lide radikal pou bagay-yo ka chanje nan peyi-a. An nou klè " pifò nan jèn ki te nan tèt mouvman sa-a te gen tandans revolisyonè kominis. Nou te plis enfliyanse pa modèl Kiba-a ansanm ak ide Trotsky-yo (Trotsky, youn nan lidè revolisyon Bolchevik-la bò kote Lenin ki te kritike rejim Stalin-nan anpil. Youn nan liv msye ki pi popilè nan mitan militan-yo se "The Revolution Betrayed"). Kesyon de pran pouvwa-a ak fòs ponyèt nou te rete yon solisyon. Nan yon langaj klè nou te konn eksplike patisipan-yo kijan politik peyi-a ap dewoule eke yo pa gen okenn enterè kouri dèyè okenn fo lidè.... Malerezman nou patka eksplike mas-yo fenomèn Aristid-la.

Fenomèn Aristid-la te kreye anpil pasyon ak divizyon nan mitan òganizasyon popilè-yo. Nan moman sa-a tou mouvman Alfa-a te gentan pèdi souf. Ak anpil jèn ki t ap tonbe, sak te nan prizon, anpil lòt te blije antre anba pay. De lidè nou-yo nan Matisan te blije jete-yo nan kache pou yon bon bout tan. Yo te vin tounnen jis anvan eleksyon 91-yo. De zou twa mwa apre Aristid fin pran pouvwa-a eke nou te wè bèl travay li t ap fè nan enterè pèp-la, nou te konprann_ak bonjan analiz ke-n te fè de enterè chak klas anndan peyi-a nan de zou twa òganizasyon popilè ki pat nan al chacche dyòb nan palè_ ke yon koudeta pat twò lwen. Men pat gen okenn mwayen pou-n te fè mas-yo konprann sityasyon-an pase Aristid te reprezante yon demidye ke anyen patka rive e anpil nèg ki te swadizan militan Lavalas se diskòb-yo yo tap defann olye te reflechi sou politik peyi-a ak tèt anplas.

Se konsa koudeta vin bay, nèg tonbe nan mawon pou pi rèd. E se malere pou-n konstate ke apre tout sakrifis pèp sa-a fè, aprè 200 zan nan malmennnen, nan trennen, ti nèg kontinye ap fè-l fè tikodin. E m ap gade menm nan fowòm sa-a olye nèg-yo pran san-yo, pran tan-yo pou yo panse yon solisyon toutbon vre pou peyi-a, yo pito ap pale anpil e menm retounnen ak menm bouyon rechofe 1804-la.

Balendjo.



Repons sou sijè sa: