Zafè koulè-sa se "MANNIGANS"!

[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

Gifrants afiche mesaj sa, jou 09 Fevriye 2001 a 17:26:33:

Mezanmi, sa ki vle tande, tande,

M-ape viv nan Boston, Ozetazini. Konsila Ayisyen Boston-an konnen soti yon ti panflè chak mwa. Nan yonn nan ti panflè, mwen resevwa, gen yon ti rale ki fèt sou kout men peyi Dayiti te bay Simon Bolivar an lapèsonn de Petion. Li te ekri nwa sou blan. Petion di Boliva "M-ap ede-w ak yon sèl kondisyon--Fòk-w aboli lèsklavay." Se te pawòl yon milat!

Ki moun ki gen enterè fè nou kwè ke milat, se yon pwoblèm li ye? Eske yon nèg nwè janm mete li nan pozisyon yon milat? Ki nèg nwè tou ki janm gade tèt yo byen?

Ki moun k-ap repete: "MWEN FEN K-ON BLAN!"? Ki moun k-ap di:"MWEN PAP METE SOULYE PEYI"? Ki moun k-ap di: "BLAN-AN Fò TOUT BON!" Ki moun ki pa janm bouke flashe "PIERRE CARDIN"? Ki moun lè l-ap fè syès si-l pa tande Beethoven, Mozart, Lyst, fòk li tande Edith Piaf, Charles Aznavour, Mireillle Mathieu, Michel Sardou, Michel Legrand? (Tonnè boule wen, li pap tande Gifrants!) KI MOUN KI FOU AP CHECHE RELASYON BLAN-AN?

Haha! Mwen ri! Milat la pa yon pwoblèm! Sè vòt amou! Alò, se jalouzi nèg nwè gen pou milat la ki koze milat se yon pwoblem. Zòt fè sa tounen yon pwoblèm politik!

Pou gen travay nan peyi Dayiti, se milat la ki sipoze, e oblije mete travay? Si gen pou peye taks, se milat la ki sipoze peye taks? Si gen yon moun pou ki rale yon pewòl, se milat la pou ki siyen chèk la? Si gen devlopman pouki fèt nan peyi Dayiti, se rèsponsabilite milat la? Si gen tou yon moun KI PA SIPOZE PREZIDAN ANNDAN PWòP PEYI LI, SE MILAT LA? ALATRAKA, PAPA! S'ON PIYAY!

Mwen pa gen konplèks denferyorite. Kote-m chita la, m-ap "deal" ak tout moun avèk rèspè e desans. Si yon nonm vle pa chans-li, pou ranse ake wen paske-m se yon nèg nwè mwen ye, se dwa li e privilèj-li. M-ap senpleman fè-l sonje se yon chans l-ap pran. Sa ka koute li trè chè!

Zafè milat la sa, fini ake li! Nèg nwè fè Izméry mouri pou granmesi. Malval, kòm milat mete pwòp vi-li, e sèl vi ke li genyen, andanje pou garanti e asire retou Aristid. Bann engra. Anpil nan nou pa ka rekonèt sa paske se nou, nan tout frekan nap fè dèyè blan-an, NOU PAP PRAN CHANS FE SA DEVAN BLAN-AN, paske NOU FOUT TRAYI SAN NOU! Se tèlman nou repete AKIMYEMYE, JAN NOU VLE, KòMSIDERYENNETè, KE SE PITIT DESALIN NOU YE, PITIT TOUSEN NOU YE, PITIT KAPWALANMò NOU YE, PITIT CHARLMAY PERALT NOU YE, ke mwen bije rete BEKEKE. Mwen pa ka repete sa pou-m pa pase pou SAN NANNAN!

Milat la gen dwa tankou tout Ayisyen. Pa gen kesyon majorite, ni minorite. Se pa yon ideyal li ye. Se yon konsansus ki ka fèt, li pa ka fèt angryendan. Li pap janm fèt ak bèl pawòl. Fè gen yon rapò defos. Lagè sivil Ozetazini pwouve sa. Fè san koule pou sèten moun ki pafwa gen twòp pouvwa, twòp kontwòl, konprann ke yon sosyete pap janm avanse, e mache san yon balans. Fòmil sa mache Ozetazini. Lèchòz pa pafè, men y-ap mache. Lè pèp Ameriken rele anmwe, sa ki anwo tande, e fè yon jan pou "konpanse". Ayiti pa ka "afford li" yon fòmil kon sa. Men fòk nou komanse yon kote.




Repons sou sijè sa: