Fatalite lavi peyizan


[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

Gifrants afiche mesaj sa, jou 06 Mas 2001 a 15:04:16:

Mwen viv evenman kote pitit refize entwodui papa yo ba kanmarad de klas yo paske papa yo se peyizan k-ap travay di andeyò e k-ap fè jefò pou pitit li vinn yon moun demen.

Mwen viv tou komedi Ayisyen kote komedyen toujou ap montre peyizan an san fason, san manyè, gryendan sou fason li pale. Malis ak Bouki. Se Bouki sèlman ki ka jwenn bout Malis, e l-ap fini pa jwenn li.

Mwen viv separasyon kè rache kote ti moun piti rive nan yon kay kòm domèstik -- manman oubyen papa yo lage yo avèk èspwa kondisyon yo a pi miyò demen.

Mwen viv ankò abi enspèktè kontribisyon nan mache Okap kote y-ap fè peyizan an peye “taks dinikite”, apre li finn pase mizè malere pa dwe pase avan li rive ak ti rekolt sa lavil.

Mwen viv eta deplorab kay pay ak tèbati kote lèlapli labou tounen bèl dekò e nan salon e nan salamanje, e nan chanmakouche, lakou tounen pakakòchon. Twapye dife pedi lafas.

Mwen viv tou ti sekou blan ap pote an deyò, nan pwovens. Premye linèt mwen se lakay blan Pòdpè mwen te achte li. Soti jis Okap, pran bis rive Pòdpè 12 zètan apre. Bis manke chavire ODVA. Mwen te genyen 8 rekòlt kafe sou tèt mwe.

Mwen tande tou abi peyizan ap sibi nan men blan, nan tèste medikaman ke yo pa ka tèste nan peyi yo, mwen ke y-ap tèste san sipèvizyon nan tout raje peyi Dayiti.

Mwen konnen tou lè peyizan k-a pwale Kiba, Ziltik, Naso, Bahamas, e jodya Mayami.
Pou Dominikani, sa pa te dwe fèt di tou. Zafè “perejil” sa enpadonab. Pou kèlkweswa rezon, fwontyè Dominikani ak Ayiti te dwe yon fontyè fèmen tou otan ke Ayiti pa anfòm pou fès fas a Dominikani anka de konfwontasyon. E konfwontasyon sa posib si Ayiti genyen yon bon mouvman popilè. Dominikani ka yon bon zouti pou zòt.

Mwen viv tou lè pèp Ayiseyn ap rele “jistis”, vwa peyizan pa rezonnen fò tankou tout moun. Pwoblèm grandon an pa yon pwoblèm ki enposib pou rezoud, dayè se pa sèl pwoblèm peyizan an genyen. Zòt di y-ap pwal wouze tè. Tanpri souple, voye je pou wen. Gade abitasyon ki moun yo vle wouze.

Pa gen anpil Ayisyen ki konprann patryotism se pa nan djòl li chita. Ti boujwa toujou awogan, anvan li wè yon opòtinite ap pase, li te deja sou kote pou bonvan pase pran li tou—tout okazyon se toujou yon bon okazyon. Patryotism se yon vokasyon ki pa ni peye ni rapòte, se yon envètisman ki mande tout vi-w, tout kouray-w, tout enèji-w, tout san-w. Satisfaksyon w repoze sou yon demen w-ap fasonnen malgre van e mare, e yon demen ki pa fèt pou-w pandan ke prezan ap kalonnen-w ak yon reyalike ke w-ap konbat san rete, san poze. E pafwa, li tris anpil pou wen lè mwen tande jan anpil Ayisyen ap begle yo se patryòt. Mwen ka renmen konnen ki sa yo vle di. Men mwen konnen nan ka sa, nou sanble nou pa menm.




Repons sou sijè sa: