Ki sa yon "fo`m fije" ye nan grame` kreyol (bis)...


[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

An repons a: Ki sa yon "fo`m fije" ye nan grame` kreyol (bis)... Michel DeGraff te ekri a,

Alen Deni afiche mesaj sa, jou 15 Avril 2001 a 13:30:03:

Zanmi fowòm yo kouman nou ye?

Mwen on ti jan lage nou akòz lòt okipasyon, men mwen toujou fè yon ti vizit tanzantan pou mwen ka wè sa k ap pase. Se pa de kontan mwen pa kontan jan Nikola ak Michel ap mennen deba a. Mesye bravo, m kwè nou bay bon egzanp sou ki jan deba lengwistik ta dwe mache. Mwen dakò ak Michèl fòk nou pa twò chita sou ti detay òtograf. Ap toujou gen ti diferans, men sa ki enpòtan, kèlkeswa fòm nou chwazi a se respekte prensip gramè kreyòl la. Toutan ap gen plis tèks yo ekri an kreyòl se plis nou va jwenn yon fòm ki pi fasil, yon fòm moun plis adopte pou ekri tèl mo. M ta swete "Bureau des langues officielles" ki ranplase Biwo lang kreyòl la, nan sekreteri d Eta pou Alfabetizasyn va ranmase done sou sa nan travay alfabetizasyon yo, kon sa n a wè ki fòm ki pi fasil pou moun yo. Nou ka toujou suiv fòm ki nan liv tankou: Koute, pale, li, ekri: kat chemen konnen, paske se liv sa a ki sèvi nan kanpay alfabetizasyon an. Men kòm nou konnen liv sa a kouvri yon ti ponyen mo sèlman nan lang, nan lòt sitiyasyon n a toujou sonje pou nou respekte gramè lang kreyòl la lè n ap ekri.
Mwen menm tou menm jan ak Nikola mwen chwazi pou m ekri ni lè ni laj nan yon grenn mo pou rezon pedagojik. Sa evite mank koyerans ki ta ka genyen nan sistèm nan ki ta soti nan egzanp dwòl Nikola yo. M kwè Nikola vle pale de mo kole lè li sèvi ak tèm fije a. Malgre Nikola te byen di se nan koze òtograf li ye, mwen ta konseye li sèvi ak lòt tèm tankou _mo kole, _ekri mo kole, lè li vle pale de 2 inite leksikal nou kole nan ekriti men ki rete endepandan nan gramè lang lan pou nou ka evite konfizyon.
Kesyon pou Michel: nan ki sitiyasyon nou ka pale de fòm fije an kreyòl? èske se pou n chita sou etimoloji tankou pou: _lapli, _lari oubyen tou èske se pou nou chita sou sitiyasyon kote 2 inite leksikal (kit youn osnon lòt osnon toulede gen lòt sans an kreyòl lè yo separe) fòme yon nouvo inite leksikal an kreyòl, lè sa a nou pa t ap di lapli pa yon fòm fije men nou te ka di _genlè, _gentan (paregzanp nan: ou _gentan fini "vs" ou _ gen (anpil) tan devan w) se fòm fije. Ki diferans nou ta dwe fè ant fòm fije mo konpoze. Ki wòl konpozant leksikal gramè a jwe nan sa?

Chapo ba pou tout zanmi fowòm nan, Guy, Hugues kontinye bon travay la.

Kenbe la

Alen Deni
aldenis@yahoo.com


Repons sou sijè sa: