Koub initil nan diskisyon yo

[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

jafrikayiti afiche mesaj sa, jou 16 Avril 2001 a 10:41:22:

Onè kanmarad,

Mwen te pwofite finisman semenn manch long sa a pou mwen te kanpe lwen entènèt la epi pase kèk moman ak vye fanmi mwen sou latè fèm. Kidonk, lè mwen retounen sou fowòm nan maten an epi mwen remake tout mesaj alevini ki fèt ant Guy, Gifrants ak Jack nan chenn diskisyon pi ba a, se pa ti sezisman mwen fè.

Pou kisa tout koub initil sa yo ap fèt lè n ap diskite sou yon sijè an patikilye?

Èske se paske li difisil anpil pou nou jwenn solisyon konkrè atravè agiman valab ke nou itilize pou kore pozisyon nou yo?

Byen souvan lè mwen obsève chire pit ki pete nan mitan noumenm Ayisyen, mwen sispèk, se yon sòt de mawonaj n ap fè. Parekzanp: Gen yon kesyon ki te poze osijè egzistans osnon absans «lyezon» nan lang Kreyò la. Anvan diskisyon sa a te reyisi fokis sou repons klè, anpil chire pit pèsonèl te gen tan fèt. Kounye a, gen yon kesyon senp ki poze asavwa ki lang ki pi apwopriye pou devlopman Ayiti. Gen plizyè moun ki eseye reponn kesyon an, men lè bwa a mare tout bon vre diskisyon an kouri kite teren lojik la, li tonbe na efè dramatik. Wi Gifrants, daprè mwenmenm tout sa se dramatizasyon - espektak pou fè dilatwa.

Sa k ap debat la a, se pa kesyon kilès ki gen plis «grenn», kilès ki pi «awoyo», ki lès ki pi «revolisyonè», ki lès ki itilize langaj «ti boujwa sent nitouch». Lè ou devye kesyon an, dirije li sou yon teren pèsonèl se dramatize ou dramatize li. Epi ki rezilta nou jwenn? Tout moun bliye ke se yon kesyon lang ki pi apwopriye pou devlope Ayiti ki t ap pale. Li lè li tan pou nou kite lojik mawonaj sa a.

Onivo politik: Fanmi Lavalas, Convergence Democratique, MidH, RNDP ak tout lòt yo kanpe anfas sitiyasyon maloudouvan pèp Ayisyen ap viv la. Paske yo pa kwè yo gen ase kouraj ak resous pou yo afwonte sitiyasyon sa a, epi itandifye solisyon valab pou li, yo tonbe fè mawonaj. Diskisyon politik tounen goumen sou baz pèsonèl. Tout sa se mawonaj!
Onivo diskisyon k ap fèt sou fowòm nan, se menm fenomèn nan nou obsève. Olye nou parèt ak agiman solid pou evalye avantaj ak enkonvenyan ki genyen nan itilizasyon yon lang onivo ofisyèl (tout bon vre) nan peyi nou...se monològ kantamwa, menas gwo ponyèt, akizasyon san pye ni tèt ki sèvi echapatwa.

Mwenmenm men pozisyon m parapò a tout pale anpil sa a. Mwen pa pi serye pase pèsonn. Tankou nou ka remake detanzantan mwen lage de twa ti blag pou soulaje lespri mwen, men mwen pa kwè sa ap itil nou anyen si nou fè ak fowòm nan menm bagay politisyen enkapab yo ap fè ak peyi d Ayiti. Savle di: kenbe yon espas piblik an otaj ak yon dividal monològ ki sèvi echapatwa chak fwa nou pa kapab defann pwen d vi nou ak rezonman lojik sou yon kesyon.

Fowòm nan pap chanje lemonn, ni nonplis fòk nou pa gen ilizyon se minis gouvènman nou ye la a. Men omwens, detanzantan, apa ti blag pasi pa la yo, mwen kwè nou kapab pran yon sijè epi nou debat li nòmalman - san mawonaj. K on di Manigat «Soyons sérieux!» tout bon - detanzantan !

Respè,

Jafrikayiti

Repons sou sijè sa: