Lang Kreyòl la andanje!

[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

An repons a: Lang Kreyòl la andanje! Michel-Ange Hyppolite te ekri a,

Pwofèt Jozèf afiche mesaj sa, jou 19 Mas 2000 a 05:50:07:

<> Wi kanmarad nan kalfou danjere lang kreyòl la ye la nou ta dwe aji rapidman. Pi bonè se granmmaten. Pye kout pran devan. Priye veye.

Dabò, lwa ki mete lekòl fondamantal la sou pye blije tout lekòl ki nan vil itilize lang kreyòl la pou fòme timoun depi premye lane jiska katryèm lane fondamantal. Kanta lekòl ki nan zòn kanpay yo, yo fèt pou yo sèvi ak lang kreyòl la pou anseye ti Ayisyen jiska senkyèm lane fondamantal. Anjeneral, jiska senkyèm lane, lekòl yo blije fonksyone ankreyòl.

Èske direksyon lekòl yo rive travay dapre lwa ansèyman fondamantal la toutbon vre? Mwen pa konnen, men si ta gen lekòl ki aji kòm delenkan e ki pa ta respekte lwa lekòl fondamantal la, yo ta dwe trennen yo devan lajistis osnon revoke pèmi yo.

Pou sa ki konsène ekzamen leta sou lekòl fondamantal la, se yon veritab dezòd ak konfizyon. Lekòl yo konprann 2 mesaj: si w vle ou ka itilize lang kreyòl la, si w pa vle ou ka fonksyone sèlman anfranse. Ekzamen yo ap toujou ekri anfranse. Kidonk, pou pase ekzamen yo, ekolye yo gen chwa ant franse osnon kreyòl. Dapre sa yo di, pifò timoun yo se nan lang kolonyal la yo prefere pase ekzamen yo. Nou ka konprann pou kisa paske genyen yon prejije ki asosye nan chwa lang kreyòl parapò ak lang franse a.

Men kèk ti pwopozisyon:


1. Apati septanm 2000, fò Ministè edikasyon nasyonal ta pran desizyon pou pèmèt ekzamen leta fen dezyèm ak twasyèm sik fondamantal yo fèt ankreyòl sèlman.

2. Pèmèt kou literati ayisyen an fèt ankreyòl ak ekzamen ankreyòl sèlman.

3. Monte yon komisyon ki pou fè pwopozisyon nan yon delè 6 mwa sou enplantasyon lang kreyòl kòm lang ansèyman pou septanm 2002 nan nivo sekondè.

4. Deplase literati fransèz ki anseye nan nivo sekondè a nan premye lane inivèsite.

5. Fòme yon komite ekspè aksyon pedagojik pou kore direktè, pwofesè ak paran nan enfòmasyon, fòmasyon ak enplantasyon nouvo pwogram anseyman ankreyòl sila.

Gen lòt ti pwozisyon ki konsènen plas lang kreyòl la nan afich piblik ak komèsyal, medya elektronik (radyo televizyon), laprès ekri, film, pwogram televizyon, sektè kiltirèl, lajistis, palman, sèvis piblik ak prive, siyal woutye, elatriye.


Repons sou sijè sa: