Jude Gardy afiche mesaj sa, jou 13 Jiyè 2000 a 10:36:19:
Se youn tantativ map fè pou-m wè si nou ka louvri youn diskisyon serye sou attansyon Leta Ayisyen (Sivil, tankou piblik) sipoze bay Timoun peyi-a. Nou ka koumanse mande nou poukisa nou oblije louvri diskisyon sa-a Koulyea. Plizyè rezonman ak konsiderasyon kapab mennen nou wè nesesite pou youn dyalog konsa.
Pèsonèlman mwen panse pifo nan nou konsyan sou pwoblèm timoun yo ap andire nan peyi-a, sa ki lavil tankou sa ki nan vilaj, nan bouk yo ak nan bitasyon yo. Konsa mwen pa pral fè okenn diskou pou jistifye pouki nou sipoze pale sou sa.Mèzalò lè nou ap gade ak loup lopsèvasyon nou remake genyen moun ak oganizasyon ki deja panche sou pwoblèm byennèt timoun yo an Ayiti, genyen kimenm vini ak kèk ti solisyon. Genyen se sou zafè lamanjay yo travay, genyen se sou laswenyay, genyen se sou Ledikasyon ak aprantisay youn metye elt. Sepandan, lè w ap gade byen, pwoblèm byennèt Timoun yo pa pi amelyore kesa; sa vin pi grav dejouanjou. Kidonk, genyen rezon pou pase anrevi entèvansyon kap fèt koulye a sou teren-an. Enpi gade altènativ yo kisa yo ye enpi kijan yo kapab aplike yo.
Konsa mwen panse si gen youn solisyon ki pou pote sou pwoblèm Byennèt Timoun yo nan peyi-a, se pou solisyon yo vize nannan pwoblèm nan, konsa entèvansyon kap fèt yo se pa pral sou konsekans pwoblèm nan li pral pote men se sou pwoblè nan menm. Nan sans sa-a, nan je pa mwen entèvansyon ki sou teren-an koulye-a se ti pansman yo ye. Bonjan operasyon pou retire maladi sa-a (Malsite timoun nan peyi-a) poko fèt.
Mwen pran risk di se nan analiz kap fèt sou pwoblematik malsite Timoun yo kifè gen youn tandans ki vle eksplike pwobèm nan sou baz lapovrete, leplisouvan malnitrisyon; mwen kwè se youn nan lakoz yo, men se pa sa sèlman. Gen de lakoz kitoutosi enpòtan tankou lakoz lamizè, malnitrisyon elt. Sepandan si yo pa rekonèt yo pou sa yo ye tankou lakoz pwoblèm byennèt Timoun yo tou, pap genyen entèvansyon kap fèt pou dechouke yo. Genyen lakoz se nan kapasite ak lizay paran yo pou yo pran swen Timoun yo, genyen tou se nan valè pèsonèl paran yo li sot i, genyen tou se nan pwoblèm dirèk dirèk swa papa osnon manman an genyen (alkòl, dròg, tanperaman vyolan, enpasyans elt). Tout bagay sa yo enpòtan pou nou konsidere lè nou ap chache solisyon pwoblèm malsite Timoun yo ap viv la.
Lè ong entènasyonal ap fè kanpay pou ranmase kòb enpi se potre youn ti Ayisyen gwo vant cheve rouj yo prezante se youn relate ki la anndan peyi-a. Men èske se nan bay timoun yo repa twa fwa pa jou, pwoblèm lamizè Timoun ap fini nan peyi-a? Eske se nan fè youn ti lekòl kominal pasi pala pwoblèm Timoun ap fini nan peyi-a? Eske sa ap pèmèt 300.000 Timoun restavèk yo pap nan kondisyon esklavay yo ye-a ankò. Eske se sa kap fè moun kap pran domestik lakay yo ap pran konsyans Timoun sa yo se Timoun tankou tout timoun enpi yo sipoze resevwa menm tretman tankou se pwòp pitit pa yo?
Se la mwen rete jodi-a, kanmarad mwen ta renmen li enpi tande ki sa w panse sou sa.
Jude Gardy
- Kisa nap di pou Timoun nou yo jafrikayiti 24/7/2000