Ayibobo Marilyn!

[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

Guy Antoine afiche mesaj sa, jou 14 Jiyè 2000 a 13:30:21:

Mwen konplimante Marilyn Mason, k ap feraye pou lang Kreyòl Ayisyen an depi prèske 20 an kousa pou tout ankourajman li ban mwen pou mwen kontinye avèk efò mwen yo. Si nou vle gade, li te anonse plizyè djòb nan konpayi li, Mason Integrated Technologies, nan Jobs&Other fowòm lan, depi fowòm sa te parèt. Se limenm ki premye anrejistre kòm manm nan General Forum nan tou. Li se yon manm nan REKA tou.

Mason Integrated Technologies se yon konpayi ki ap devlope teknology pou mete lang Kreyòl yo (se pa Kreyòl Ayisyen an sèlman) sou menm pye avèk lang majoritè peyi endistriyalize yo, sou pwendvi zouti pou òtograf sitou, epi lòt bagay ankò k ap pral devlope a pati de baz sa, tankou "proofing tools" (zouti ki ede nou ekri pi byen, epi korije erè tipografik) ki ekziste nan michan pwogram tankou "Microsoft Word" pa ekzanp. E nou konnen pwodwi ki rle "Microsoft Word" la se yon pwodwi ki garanti konpayi li an anpil milya (billions and billions) dolà. Microsoft devlope zouti langaj pou anpil lang etranje, tankou Alman, Panyòl, Franse, Japonè, Chinwa, Arabik, elatriye. Men li pankò devlope zouti pou lang minoritè yo, ki poutan se lang majoritè yo ye nan kontèks peyi kote yo pale yo a. Pa bliye, gen yen yon 8 milyon Ayisyen konsa k ap pale Kreyòl danlemonn. Epi yo pale Kreyòl nan anpil lòt peyi tou nan Karayib la, e menm jiskan Afrik. Kidonk se yon mache ki MERITE devlope, sitou lò ou rive konprann avans entènèt la ap fè kounyè a menm nan peyi soudevlope yo. Gen peyi nan Amerik Sid la pa ekzanp kote peyizan k ap travay latè a (mwen p ap pale zafè kokayin) gen aksè a entènèt la epi yo patisipe nan valorizasyon prodiksyon yo, epi suiv ki pri prodwi yo ap kòmande sou ni mache lokal la ni mache entènasyonal la. Sa se yon jounalis mwen konnen byen ki te wè sa avèk de zye li ki rakonte mwen bagay sa. Sa vle di gen anpil potansyèl an Ayiti tou, menm si nou pa gen enfrastikti kounyè a, paske gen lòt enfrastikti k ap devlope kounyè a ki pèmèt nou pase akote enfrastikti ki te endispansab pou ayè, depi nou gen yon minimum edikasyon. Edikasyon sa, li nesesè ke se an Kreyòl pou l fèt. Sa vle di ke si nou devlope Kreyòl la, epi nou sipòte jefò Marilyn Mason ap fè yo, avèk patnè li yo, tankou Fedo Boyer nan Creoletrans, se yon patisipasyon dirèk n ap fè nan devlòpman ekonomik peyi nou tou.

Sa ki pi rèd, se pa de twa avans Marilyn Mason pa fè nan dènye mwa sa yo ki sot pase la. Manmzèl ale nan konferans apre konferans Ozetazini, nan Kanada, nan zil Sechèl yo, an Grès, ak lòt kote ankò, pou li promouvwa lang Kreyòl la. Epi li menm patisipe nan yon rankont avèk ekip Microsoft la ki responsab pwogram "Microsoft Word / Office" pou li chahce fè yon dil avèk yo pou yo pa bliye enpòtans Kreyòl Ayisyen ak lòt varyasyon Kreyòl yo, lò yo ap devlope zouti langaj pou Office e pou Entènèt la tou (tankou aplikasyon e-mail la). Li fè yo wè ke Mason Integrated technologies kapab asosye avèk yo pou valorize lang swadizan minoritè yo. Marilyn avèk ekip li a te ale jis nan Redmond, Washington State pou li rankontre avèk ekip Microsoft la. Microsoft te tèlman reseptif a ide a (se lajan k ap pale wi) ke Marilyn te santi ke mitin lan se te yon kokenn siksè.

Mezanmi, mwen vle nou konprann yon bagay byen..., se pa Marilyn ki mande mwen fè piblisite pou li. Se mwen menm ki okouran bèl travay manmzèl ap remèt ki deside fòk mwen valorize sa. Jodi a, mwen pa asosye ak Marilyn (sa pa vle di demen mwen p ap chache yon mwayen pou mwen asosye avèk li). Men sa mwen vle di nou klèman, sa se pa yon reklam peye m ap fè, e se pa pyès moun ki di mwen fè li. Men gen anpil ane m ap resevwa nouvèl bèl travay Marilyn ap fè pou lang peyi mwen an. E li lè e li tan pou mwen di: Ayibobo, Marilyn!

Ki defo ou kapab repwoche Marilyn? petèt gen de defo:

1) Li pa Ayisyen. Ale repwoche Bondye pou sa. Men nou kapab repwoche tèt nou tou Ayisyen paske se pa nou ki te pran devan nan jefò sa. Olye nou repwoche Marilyn dèske se pa Ayisyen li ye, an nou ankouraje li epi mache ansanm ansam avèk li.
Ki lòt defo ankò?

2) Gen moun ka di petèt se lajan l ap chache fè sou tèt nou. Konsa tou nou ta di se lajan Windows on Haiti ap chache fè sou tèt nou lò l ap chache vann nou liv ak lòt atik nan paj li yo. Sa se yon kritik ki pa genyen okenn valè, men m ap adrese li kan menm. mwen sèten ke depi li kòmanse depi apeprè ventan, se lajan sèlman Marilyn ap pèdi sou kòz sa. menm jan tou, depi mwen kòmanse Windows on Haiti, se lajan sèlamn m ap pèdi nan kòz sa. Mwen pa janm reyalize yon senk kòb rouj, ni mwen pa bezwen di ou konbyen kòb mwen pèdi, menm mwen nan pozisyon pou mwen santi konbyen kòb Marilyn limenm li pèdi. Si yon jou, Mason Integrated Technologies ta rive fè lajan, e mwen espere yo va rive fè ANPIL lajan, se ta bèl bagay nèt ale. Gen anpil fason ki gen mwens valè pou yon moun ta fè yon kòb. Mwen espere lamajorite moun nan peyi mwen p ap panse nan fason soudevlope mantal sa a. Fòk nou swete tout pwochen nou reyisi, depi se pa eksplwate y ap eksplwate nou, depi se valorize y ap valorize kilti nou, depi se pou devlopman lang peyi nou avèk devlopman ekonomi peyi nou y ap travay. An nou feraye avèk yo, kousa nou tout a va benefisye.

Kidonk, Marilyn, mwen espere anpil nan konpatriyòt mwen yo ki enterese nan devlòpman lang Kreyòl la a va fè youn avèk mwen pou yo di: "Ayibobo, Marilyn!" Ou se yon "Windows on Haiti Citizen of Honor". Kontinye feraye, ou ban nou anpil enspirasyon pou nou kontinye mennen lit la tou.

Repons sou sijè sa: