An repons a: Kisa nap di pou Timoun nou yo Jude Gardy te ekri a,
jafrikayiti afiche mesaj sa, jou 24 Jiyè 2000 a 14:00:15:
Onè Jude Gardy,Kouzen mwen remake ou soulve kesyon sa a, nan plizyè lakou epi laplipaditan: "twòp pawòl machwè gonfle" se repons ou jwenn.
Mwen reponn paske mwen pa ta vle ou konprann pèsonn pa konprann jan kesyon fondamantal ou poze la yo se bagay ki enpòtan anpil anpil. Men anveritedye koze sa a lou. Li difisil pou nou konnen kijan pou nou manyen li.
Parekzanp ou ekri:
"nan je pa mwen entèvansyon ki sou teren-an koulye-a se ti pansman yo ye. Bonjan operasyon pou
retire maladi sa-a (Malsite timoun nan peyi-a) poko fèt."Ou ta mèt rele sitasyon sa a « Jude Gardy 1 vèsè 1» paske se laverite levanjil toupi.
Kounye a, noumenm ki rekonèt verite sa a, kisa nou ka fè ? Kisa nou dwe kòmanse fè, san pèdi tan?
Mwenmenm, lè mwen li mesaj ou a, li fè mwen sonje mesaj Prezidan Afrikdisid la Onorab Thabo M'Beki, ki lonji dwèt semenn ki sot pase a, sou pi gwo kòz lanmò moun Nwa sou planèt la "Lamizè Ekstrèm". Sa te fè anpil gwo kolon vekse paske depi yo palede lamizè ekstrèm, towo sa yo sispèk tankou chen ki pete nan legiz. Yo te fè yon dividal jimnastik pou avili kouzen M'Beki. Men moun ki gen bon konprann gentan konprann.
Annou retounen sou ti moun yo. Tout malsite ti moun ap soufri Ayiti se konsekans "lamizè ekstrèm". Yon lamizè ki lakòz yo se pitimi san gadò nan pwòp peyi yo. Lè ti moun ap mouri kwatyòkò se "lamizè ekstrèm"; Lè timoun ap fèt ak jèm maladi SIDA se "lamizè ekstrèm"; Lè timoun fèt nan yon fanmi 100% analfabèt se "lamizè ekstrèm"; Lè yon jenn tifi 13 zan viktim kadejak nan men yon granmoun 60 lane, epi lasosyete pa ba li jistis, se "lamizè ekstrèm".
Kite mwen seye klarifye dènye pwen sa a.
Youn granmoun 60 lane nan yon katye Dèlma kenbe yon jenn ti pitit ki apenn pouse tete, li gwòs li. Depi lè sa a malandren an mawon. Lè vye fanmi kote ti pitit la te fè ladesant nan sòti pou yo fè ekzijans fè fanmi granmoun devègonde a ede ti pitit la jere gwo responsablite sanzatann sa a k vin tonbe sou zepòl li, pitit nèg la louvri gagann yo fè gwo estera epi akize ti lezanj lan de "bouzinaj". Kòmkwa se nan pye travay li, granmoun nan rive gwòs li. Poutan tout moun sou katye a konnen trè byen se granmoun nan ki te fòse ti pitit la. Jiskaprezan okenn arestasyon, okenn jijman, okenn dedomajman. "Lankèt" pa menm louvri alevwa pou li ta "sepousui"!
Wi, gen responsablite endividyèl nan dezòd sa yo. Wi gen responsablite kolektif ladan yo. Men konsa tou, gen responsablite nasyonal ak entènasyonal ki plòtonnen ladan yo. Yon peyi ki pa gen enstitisyon lajistis ki fyab pa pèmèt viktim krim sa yo pran chans trennen koupab yo devan tribinal, alevwa pou yo ta ekzije reparasyon. Yon peyi ki pa gen yon leta lejitim pa kapab mete anplas yon sistèm lajistis ki kredib. Yon peyi moun Nwa kote, se Blan rasis k ap telegide eleksyon li depi Wachington, Paris elat...pa gen chans fòme yon leta lejitim- toutotan yo pa rive dechouke enfliyans "Kolon Karanklou".
Alafendèfen kilès ki responsab?
Noumenm Ayisyen! Se noumenm ki dwe goumen pou nou pran ladestine nou an men. Goumen, retire responsablite ti moun nou nan men "Care", "Plan International", "Vision Mondial" ak tout lòt zangi k ap layite kò yo toutpatou nan peyi a ap "jere" lamizè ekstrèm pèp Ayisyen an.
Sa nou bezwen se kreyasyon yon LETA tout bon. Ki itilize resous peyi a, pou benefis pèp Ayisyen, selon ajannda pèp Ayisyen.
Yon leta konsa, va mete ledikasyon ak lasante ti moun an priyorite. Yon leta konsa pap kite nenpòt etranje rantre ak swadizan "medikaman", "vaksen" san yo pa asire yo se pa pwazon (tankou "Vaksen polyo pwazon" ki alorijin maladi SIDA) yo pwopaje nan mitan pèp Afriken yo depi ane 1950 yo. (Youn nan rezon yo vle fèmen bouch Prezidan M'Beki!).
Yon Leta konsa bezwen yon sosyete sivil ki pral rele "ATANSYON KLARIFIKASYON SOUPLE!!" lè nou aprann Minis Lasante a anonse semenn pase a, gen yon "vaksen SIDA" eksperimantal!!! Ki pral pran peyi a pou li nan kèk jou.
Ki kalite vaksen li ye?
Èske se ti moun ki deja devlope SIDA yo pra l bay li?
Èske anvan yo bay ti moun "vaksen" sa a, yo ap mande konsantman paran?
Ki efè negatif "vaksen sa a ka lakòz?
Poukisa se Ayiti yo vle teste "vaksen" sa a? Poukipa Ozetazini, nan katye rich yo?
Kouzen Jude eskize m si mwen pran kesyon yo epi mwen kouri nan tout kalite direksyon ak yo. Men se pa ti koze senp ou soulve la a.
Mwen seye pe pou jodi a nan lespwa lòt kanmarad va ride nou rapousib refleksyon an pi byen toujou...
Respè,
Jafrikayiti