Mo kreyòl (leksik)


[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

Emmanuel VEDRINE afiche mesaj sa, jou 27 Jiyè 2000 a 18:58:12:

MO KREYÒL


BANNAL -
atr.. Mo ki itilize ak fraz tèlke "moun bannal". s: wazif. [Yo toujou di nèg sa a se yon moun ‘bannal' li ye; li pa p regle anyen serye.]. [Filibè se yon nèg ‘bannal', l ap peweze pran plezi tout kote.]

EKIPAY -
n. Mo ki gen pou wè ak "je ekipman" pou sele bèt. Je sa a ka enkli: ba, brid, etrivye, fopanno, kipay, koupyè (an twal, kui, pit), panno, sakpay, sang, sèl . Nan zòn Plato Santral, yo rele je sa a "aparèy" (pou sele bèt). [Al di Dyesifra voye ‘ekipay' li prete m pou m rive lavil].

GALÈT (zòn sid) -
n. Yon latriye wòch ki bò yon dlo (rivyè, sous, letan). Se sou wòch sa yo moun tann rad lè yo fin lave. Gen espresyon ‘wòch galèt' (wòch ki soti nan latriye, ki bò larivyè), wòch ki nan solèy. Remake nan lòt andwa Ayiti (tèlke Pòtoprens) mo ‘galèt' la ka itilize tou pou refere "ti wòch". [Yo tann rad yo nan ‘galèt' la.] [Jojo pete tèt Fanfan ak yon ‘galèt'.]

KABOULAW -
n. pale anpil, bri, mache (pale anpil), joure. var: kabouya. [Mwen tande yon sèl 'kaboulaw' nan mache a!]. [Poukisa tout ‘kaboulaw' sa yo?]

RENKA -
atr. kagou. Sa k pase? [Mwen wè ou yon ti jan ‘renka' jodiya.]. var.: renka-renka (mo marasa). ‘Renka' plis itilize ak moun tandiske ‘kagou' itilize ak moun e ak bèt alafwa. Chen an ‘kagou', mwen ba l manje, li pa manje; genlè l malad.

YOUWANN (itilize nan zòn sid) -
ent. Bèl bagay! Ekselan! Pafè! Pyout!. [Beniswa fè yon travay ‘youwann' nan lakou a.]


* Nòt

[ ] = ilistrasyon
atr. = atribi
ent. = entèjeksyon
s. = sinonim
var. = varyant, varyasyon

(E. W. Védrine)



Repons sou sijè sa: