Youn Lèz nan Pawòl Ife ak Soul

[ Kesyon Moun Mande Anpil ]

Michel-Ange Hyppolite afiche mesaj sa, jou 09 Oktòb 2000 a 15:49:54:


Pawòl Ife ak Soul, se tit youn rekèy lèt mwen genyen nan kouti. Lide mwen ak liv sa a se inisye sa nou rele "Le genre espitolaire" an kreyòl. Mwen konnen depi mwen fin lage koze sa a sou granchemen savwa a, gen anpil kreyolis ki pral eseye. Se pa grav. Mwen ba yo gabèl.
Lèt nou pral li la a se youn lèt ki an konstriksyon. Mwen di se youn lèt ki andevni, paske youn zèv lekriti pa janm vrèman fini tout tan li pa pran lari. Konsa, mwen gen entansyon travay tèks sa a pi plis toujou depi mwen santi li nesesè. Jan nou pral li lèt sa a la a, se pa konsa li te kòmanse.
Mwen tape lèt sa a sou ekran an pou mwen montre zanmi kreyolis parèy mwen yo nivo mwen ta kontan wè yo mennen literati kreyòl la.
Mwen voye li tou bay Kouzen Mapou nan Haiti En Marche seksyon Ti gout Pa ti gout. Kounye la a, mwen ka senpman swete nou bòn lekti.
Pa bliye voye kòmantè. Pakab gen pwogrè san kritik konstriktif.
Kaptenn.


Pou
Soul

Soul, mwen rekòmanse ekri lèt sa a twa fwa deja.Chak fwa mwen manyen touch òdinatè a pou mwen bay lespri mwen lèz kò li, pawòl mwen soti depaman ak lide mwen . Tanto se mo yo ki pran kouri pete vakam ri, ou ta di yo pran pli satiyèt pou lage mwen nan touni ak ri . Tanto pawòl mwen mache tèlman dri sou klavye a, ondire yo vle lage mwen nan mera.
Poutan jodi a, mwen te senpman vle di ou pran kouray. Se pa tout tan lavi koule bèl. Se pou tèt sa, aprèmidi a, nanpwen youn tay boulva, ki pote non pwomnad, mwen pa ta apante avèk ou pou mwen asanse vwa ou; nanpwen youn vwayaj mwen pa ta fè, pou mwen rive ranmase twa pense lajwa nan lakou granmèt la, epi benyen lavi ou pa lòt bò kalvè soufrans. Konsa , ou ta pase jounen an ap balanse solèy tout wotè, tout grandè toupatou nan lespri ou. Ala bèl sa ta bèl! Men se domaj. Kalite pouvwa konsa, menmsi mwen ta dwe viv pou letènite, mwen pa pe janm posede sa. Se poutètsa mwen vle pwopoze ou youn ti pwomnad anba zèsèl lotòn arebò lizyè «Hunt Club».
Ale!! Leve kanpe!! Kite nanm ou bay lespri ou gabèl. Se lotòn. Louvri je ou gran. Kite juisans fèy yo jwe nan bra ou. Langay fèy pa gen lantouray. Chak fèy se youn pòtvwa. Mesaj yo se grenn koulè mi sou pye, ki ap tann van pou yo konble ou ak mèvèy miltikolò. Plis ou kannale ale . Se plis reflè yo ap anvayi ou, soulve ou . Ba ou lebra. Ranmase detrès ou nan vantrès koulè yo. Si ou pèsiste mache, pi devan fèy yo pral kwazeleuit younn ak lòt . Louvri etalay tapi tout koulè pou kè kontan anvayi chagren ou.

Chak jou pote chay tribilasyon pa yo. Sepandan, jodi a mwen vle ou kite tray chagren ou koupi arebò wout la, tou pre sabliye a. Depoze yo la tou fre. Kite poutbwa toke kòn ak yo. Konsa, fimye chagren va pote sekans lajwa.
Pou nou viv , Soul, se sekans apre sekans. Livè prepare prentan. Lavi trennen lanmò. Epitou, chagren ban nou fòs pou nou plezire nan siyay kè kontan. Pa kite tiledjè tenyen gangans kè ou ak chalè inosans yo. Pa kite ensousyans lajenès neye lespri ou nan latoumant. Pa kite timounn laj larezon teke nè ou. Ale pou vini, pòslèn lavi yo nan plamen yo . Se yomenm menm ki pou aprann pote-l.
Abiye ou. Sòti. Mache. Mache jouk tan kò ou di ou non. Se nan sekans pwomnad la lespri ou pral vire kazak soufrans ou yo tètanba pou ou rekòmanse ri, kondi powèt la, mezi ri ki nan kò ou. Si jamè kè kontan ta rive anvayi ou ak menm amoni nou toujou konnen an, ou va santi mwenmenm tou mwen rantre nan ri ansanm avèk ou.

Ale!! Souke kò ou. Lavi mache ak sekans. Si ou tonbe fòk ou leve. Kit mwen ba ou lebra. Kit ou gen tan leve anvan mwen rive. Lè ou leve , ou va jwenn mwen tou pre ou . Lè sa a, se bra nou tou de ki va louvri pou ou kab vin mouri ak ri nan bra-m.

Kenbe pa lage! Lavi gen sekans
Michel-Ange Hyppolite,Ottawa.


Repons sou sijè sa: